Wat is een maatschap en waarom is het interessant voor successieplanning?
Een maatschap is een vennootschapsvorm zonder rechtspersoonlijkheid waarbij minstens twee vennoten samenwerken om vermogen te beheren of een gezamenlijke onderneming uit te baten. Dankzij de flexibiliteit van deze structuur is het een ideaal instrument voor het overdragen van vermogen aan de volgende generatie, zonder de controle volledig uit handen te geven.
Voordelen van een maatschap in het kader van successieplanning:
- Overdracht van vermogen met behoud van controle.
- Bescherming tegen versnippering van het familievermogen.
- Fiscaal voordelige structuur, met mogelijkheid tot schenkingsvrijstelling.
- Mogelijkheid om inkomsten te behouden via vruchtgebruik of lijfrente.
Hoe werkt successieplanning via een maatschap?
De oprichting van een maatschap alleen is niet voldoende om te profiteren van de fiscale voordelen van successieplanning. De aandelen van de maatschap moeten nog via een schenking worden overgedragen aan de kinderen.
1. Schenking van de aandelen van de maatschap
Bij successieplanning wordt het vermogen eerst ingebracht in de maatschap. Vervolgens worden de aandelen van de maatschap geschonken aan de kinderen of erfgenamen.
Twee manieren om inkomstenbehoud te realiseren:
- Vruchtgebruik behouden: De ouders behouden het vruchtgebruik op de aandelen en blijven genieten van de inkomsten (interesten en dividenden) van het vermogen in de maatschap.
- Lijfrenteconstructie: De aandelen worden in volle eigendom geschonken aan de kinderen, maar onder de last om jaarlijks een lijfrente te betalen aan de schenkers.
Schenkbelasting:
- 3% bij schenking in rechte lijn (kinderen)
- 7% bij schenking aan andere personen
Fiscale tip: Door een schenking van aandelen uit te voeren, voorkom je dat er later successierechten verschuldigd zijn op dit vermogen. Bij grotere vermogens levert dit een aanzienlijk fiscaal voordeel op.
2. Controle behouden na schenking
Een van de grootste voordelen van een maatschap is dat de ouders, ondanks de schenking, de controle over het vermogen kunnen behouden:
- Beheersrechten behouden: De ouders kunnen als zaakvoerder optreden en het beheer van het vermogen blijven uitoefenen.
- Beperkingen voor de begiftigden: In de schenkingsakte kunnen bepalingen worden opgenomen zoals een vervreemdingsverbod (het verbieden om de aandelen te verkopen of in pand te geven).
- Beleggingsstrategie bepalen: Ouders behouden het recht om zelfstandig beslissingen te nemen over investeringen binnen de maatschap.
Zonder een maatschap zouden de ouders het uitdrukkelijke akkoord van de kinderen nodig hebben om wijzigingen aan de beleggingsstrategie door te voeren.
3. Bescherming via het beding van terugkeer
Een bijkomend voordeel van de maatschap is het beding van terugkeer. Dit betekent dat als het kind dat de aandelen heeft ontvangen, overlijdt vóór de ouders, de aandelen automatisch terugkeren naar de ouders — zonder dat hierover erfbelasting verschuldigd is.
Voordelen:
- Geen erfbelasting bij terugkeer van de aandelen.
- Geen bewijs van zaakvervanging vereist.
- Vermogen blijft binnen de familie.
Waarom kiezen voor een maatschap in plaats van een eenvoudige schenking?
Je zou denken dat je net zo goed kan schenken met voorbehoud van vruchtgebruik, maar een maatschap biedt bijkomende voordelen die bij een gewone schenking ontbreken:
Schenking met vruchtgebruik | Maatschap |
---|---|
Ouders behouden recht op inkomsten. | Ouders behouden recht op inkomsten en controle. |
Akkoord van kinderen nodig voor wijziging van beleggingsstrategie. | Ouders bepalen zelf de beleggingsstrategie. |
Geen bescherming tegen vervreemding van de aandelen. | Mogelijkheid om vervreemding contractueel te verbieden. |
Geen automatische terugkeer bij overlijden van het kind. | Automatische terugkeer via beding van terugkeer. |
Conclusie: Een maatschap combineert de voordelen van schenking met vruchtgebruik met extra controle en flexibiliteit voor de schenker.
Fiscaal voordeel van een maatschap bij successieplanning
De maatschap biedt aanzienlijke fiscale voordelen:
- Geen erfbelasting verschuldigd bij schenking van aandelen.
- Beding van terugkeer voorkomt dat er successierechten betaald moeten worden bij overlijden van het kind.
- Fiscaal transparante structuur: enkel de vennoten worden belast op hun aandeel in de opbrengst.
Praktisch voorbeeld:
- Ouders brengen een effectenportefeuille van € 1 miljoen in de maatschap.
- De aandelen van de maatschap worden geschonken aan de kinderen met voorbehoud van vruchtgebruik.
- Geen successierechten bij het overlijden van de ouders.
Fiscale besparing: Tot wel € 300.000 bij een vermogen van € 1 miljoen.
Conclusie
De maatschap biedt aanzienlijke voordelen voor successieplanning:
- Overdracht van vermogen zonder erfbelasting.
- Behoud van controle over het vermogen.
- Bescherming tegen versnippering van het familievermogen.
- Fiscale transparantie en gunstige behandeling van inkomsten.
Wil je ontdekken hoe een maatschap jouw vermogen fiscaal voordelig kan structureren en hoe je hierbij volledige controle behoudt? Neem vandaag nog contact op met Buttonwood voor een vrijblijvend adviesgesprek!
Meer lezen? Bekijk ook onze blog over de maatschap door de bril van de jurist, de maatschap als instrument voor successieplanning en de maatschap door de bril van Vlabel.